FİLMLER VE SOSYAL DEĞİŞİM ÜZERİNE BİR BAKIŞ: DAĞ 2

Toplum sosyal bir ortam olarak dinamik ve değişken yapıdadır. Tarihsel zaman anlayışı içerisinde bazı olay, kişi, ya da fikirler toplum yapısında değişiklikler yaratabilir. Bu değişiklikler bazen Fransız İhtilali’nin yarattığı etki gibi küresel bir etkiye, bazen de bir futbol müsabakasının sevinci ya da hüznü gibi ulusal olabilir.

Sinema sosyal değişim aracı olarak, toplum ekseninde güçlü bir silahtır. Sinemayı etkin bir şekilde kullananlar istedikleri fikirleri, düşünceleri ya da ütopyaları kitlelere yansıtabilirler. Özellikle küresel ölçekte yapılan farklı türde birkaç film o kadar etki yaratmıştır ki, sinemaseverin hayat felsefesini şekillendirmesinde büyük çapta bir tesire sebep olmuştur. Filmler; bazen Amerikan sinemasının elinde kaybedilen bir Vietnam Savaşı’nı “Rambo” karakteriyle kazanç olarak göstermek, bazen de İngiliz sinemasının elinde “fikirlerin kurşun geçiremediği” düşüncesini kitlelere ulaştırmak için kullanılabilir. İşte tıpkı bu örnek filmlerin bizlere aktardığı gibi sosyal değişime hizmet eden bir film vardır ki, yakın zamanda ülkemizin en önemli gündem maddesini, gerçeklerin ışığında, doğru ve akıcı bir dille aktarmıştır. Küresel bir etkiye sahip olan “Terörün” toplum yapımıza işlediği ve birçok koldan etkin bir şekilde ülkemizi etkilediği günlerde, Dağ 2 filmi Yönetmen ve senarist Alper Çağlar’ın gözünde ulusal bir fikri aşılamış ve önemli çapta başarıya sahip olmuştur. Çağlar, Dağ serisi ile biz sinemaseverlere önemli mesajlar vermiş ve düşüncelerini bu yolla izleyenlere aktarmıştır. Her geçen gün kayıpların olduğu günümüz Türkiye’sinde,  Askerlik mesleğine olan inancın ve Devletin kutsallığının filmde “Eleştir ama sev” sözüyle bahsedilmesinin yanı sıra, Çağlar her şeyden önce terörü tek bir tarafın gözünden değil yalnızca İnsanın gözünden anlatmış ve sunmuştur. Ve belki de bu aktarım tarzı, özgün hikaye ve senaryosu ve hepsinden önemlisi karakterlerin sinemaseverlerin kişiliklerini yansıtan özelliklerde olması ile Dağ serisi ve dahi Dağ 2 filmi, değişen sosyo-kültürel anlayışı içerisinde, fikir denizinde savrulan fakat hiç batmayan bir gemi misali olan Ülkemizde sosyal değişimin bir aracı olmuş ve sinemaya, medyaya, kurumlara ve en her şeyden önce insanlara ulaşmış ve onları önemli ölçüde etkilemiştir.

            Bu sebepten ötürü SOSYAL DEĞİŞİM anlayışının bir değer olarak işlenmesi adına, sinema dünyasının örnek eserlerinden biri olarak Dağ 2 filmi, ele alınıp incelenmesi ve etkisinin topluma aktarılması açısından isabetli bir seçim olacaktır.

Küresel Bir Etki: Terör

            Terör lugattaki anlamıyla, siyasal bir dava uğruna girişilen, toplumu korkutmaya, yıldırmaya yönelik her türlü eylem olarak geçer. Kökeninde de terör yine korkutma, yıldırma anlamına gelir. Korsanlık, etnik, dinsel ya da siber ortamda gerçekleşebilen terör, tüm dünya ülkelerinin ortak sorunudur. Çünkü terör ve terörizm bağlı bulunan devlet ricalini ve devletin gölgesinde yaşayan insan topluluğunu tehdit eder. İşte bu yüzden terör kavramı küresel niteliktedir ve etkisi tüm dünyayı kapsamaktadır.

Kadrajdan Yansıyan Fikir: Filmler ve Sinema

Filmler ve Sinema dünyası yıllardır, toplumun bir aynası olmuştur. Bu ayna bazen bizlere Black Mirror’ın yaptığı gibi karanlık tarafımızı bazen de insani duygularımızı yansıtır. Fakat bu aynadan yansıyan en etkili ışık belki de gözleri kör edecek, düşünceleri etkileyecek ve zihinlere tesir edecek kadar etkili olan gerçeklik algısıdır. Toplum, sinemanın ona verdiği kasetlerin çoğu zaman iyisini yada kötüsünü değil, gerçeğini tercih eder. Evet bizler toplumun bir parçası olarak en çok gerçeklerden etkileniriz, ve bizi çoğu zaman gerçeğe en yakın filmler değiştirir. Fakat bu gerçeklik günümüz dünyasıyla sınırlı değil, fikirlerin sonsuzluğu kadar geniş ve sınırsızdır. Bu yüzden toplumu olumsuz etkileyen terörün yarattığı yıkımı, bir film karesinde yok etmek mümkün olan seçimlerin belkide en iyisidir. Dağ 2 filmi de işte bu anlayışla Alper Çağlar’ın elinde şekil almış önemli bir yapımdır.

Sosyal Değişim ve Toplum (Seçim Yapmak)

Değişim unsurunun toplum üzerindeki etkisi filmler aracılığıyla çok defa izleyicilere aktarılmıştır. Gerçeğe yönelimin tutkusu, oteritelerin birçoğu tarafından dünyanın en iyi filmi olarak nitelendirilen “The Matrix” de muhteşem bir şekilde ele alınmıştır. Baş karakterimiz Neo  Morfius’un ona sunduğu hakikat yanılsamasında kırmızı hap ile mavi hap arasında seçim yapmak zorunda kaldığında yalnızca gerçeğe yönelmiş ve kırmızı hapı seçmişti. Hakikat ve seçimler günlük yaşantımızın her saniyesinde yer alır. Yaptığımız seçimler hakikatin ışığında yeni olayları doğurabilir. Tıpkı Veysel Komutanın ve emrindeki askerlerin görevi tamamladıktan sonra dönmeyi reddedip kalıp düşmana karşı koyması ve bu seçim sonucu içlerinden bazılarının ölmesi gibi. İşte Çağlar’ın Dağ 2 ile sinemaseverlere sunduğu kesitlerden biride, bu sahnede anlatılmak istenen şeydi. Aldığımız kararlar hayatımızı doğrudan etkileyebilir ve bu kararlar kutsal atfettiğimiz değerler uğrunda şekillenir.

DAĞ 2 FİLMİNİN ÇÖZÜMLEMESİ

I.                   Görev Kutsaldır!

Oğuz ve Bekir kutsal bir göreve talip olurlar. Yaşadıkları ve atlattıkları ölümden sonra tekrar ölüme koşmak için verilen bir kararı birlikte almışlardı. Bu yolda ilerlerken özel kuvvetlerden bir parça olmak onlar için bir çok şeye mal olacaktı. Evvela bu yol, zorlu ve meşakkatli bir yoldu. Bedenleri engelleri birer birer aşsada, onları yetiştiren düstur beyinlerine birşeyi kazımıştı. Bu uğurda iki şey kutsaldır; Vatan ve Yanınızdaki Adam.

Kutsal saydıkları görevlerinin ilki onları Veysel Komutan’ın emrindeki 4 askerle birlikte ömrünü asker eleştirmeye adamış bir gazetecinin hayatını kurtarmaya gönderiyordu. Gazeteci Ceyda Balaban’ı farklı kılan Türk olmasıydı. Fakat Ceyda ölümün pençesinden kurtuluşa erdiğinde Fırtına Getiren Timi’ne bir şükranda bulunmamış, aksine karşı çıkmıştı. Ona göre Suriye topraklarında yaşananlar bir ırkın, bir dinin yada herhangi bir kesimin sorunu değil; insanlığın problemiydi. Fakat Komutan Veysel ise yalnızca görevine odaklamıştı. Görev ise belliydi; Ceyda Balaban’ı kurtarmak.

II.                   Karanlık Bir Yer

Ceyda’nın kurtulması ile Türkiye’ye dönmek ümidiyle Türkmen Köyü Çardaklı’ya varmak üzere yola çıkan kahramanlarımız, bir Ezidi toplu infazına rastlamışlardı. Bu bizim kavgamız değil! Diyordu Veysel Komutan, ama Ceyda’nın da dediği gibi bu bir kavga değildi. Burda yaşananlar insanlık suçuydu. Bedenleri ateşle bilenen Oğuz ve Bekirle beraber Fırtına Getiren Timi geçmişin gizli dehlizlerinden yansıyan anılarla, ölümün karanlığına doğru ilerliyorlardı. Onlar için bu yolda Karanlık Bir Yer vardı ve bu yer kutsal atfettiklerin uğruna göze aldığın ölümün ta kendisiydi.

            III.                   Görmezden Gelemeyiz!

Yurda dönmek için Çardaklı Köyü’ne giden kahramanlarımız yolda bir başka vahşete rastladılar. Fakat artık bu yaşananlar onlarda bir şeyleri değiştirmişti. Kurtardıkları masum insanlarla birlikte Çardaklı’ya vardıklarında az sayıda insan onları ağırladılar. Terörün kıskacı aynı günün sabahında köyü yok edecekti. Kahramanlarımız Veysel Komutan’ın önderliğinde gitmeleri gerekirken; bu vahşete artık seyirci kalamayacaklardı. Ceyda’nın yakarışlarıyla törpülenen hisleri artık onlara bu insanları zulümden kurtarmanın gerekliliğini öğretmişti. Zalimin zulmüne karşı durup, ölüme giden ve köyü savunan kahramanlarımızdan bazıları bu uğurda ölselerde, aldıkları karar onları inandıkları görevden daha kutsal kılacaktı. Veysel Komutan ise Ceyda verdiği son mektupta ondan tek bir şey istemişti; bu Devletin yanlışlarını ortaya çıkartıp eleştirdiği kadar, bu Devleti sevmesini…

Kısacası Dağ 2 filminde Türk Toplumuna verilmek istenen mesaj, devleti ve askeri yanlışlarıyla, doğrularıyla sevmek gerektiğidir. Alper Çağlar mesajını filmde bizlere aktarırken insanoğlunun seçim yapma ikilemini kullanmış ve kutsal olanın görev değil, insanlık olduğu Topluma birkez daha yansıtmıştır. Peki geride kalan süreçte ise film, Türk Toplumuna ne kadar etki etmiştir?

Sosyal Medya Anketi: Dağ 2 Toplumumuzda Sosyal Değişimi Sağlayan Bir Eser midir?

Soru 1: Dağ 2 Filmini izlediniz mi?

Evet à %82              Hayır à %18

Soru 2: Dağ 2 Filmi sizde olumlu bir etki bıraktı mı?

Evet à %86              Hayır à %14

Soru 3: Geçen sürede Dağ 2 Filmi Toplumumuzda yaşanan bazı gelişmeleri etkilemiş olabilir mi?

Evet à %59              Hayır à %41

Sonuç

Sosyal Medya üzerinden yapılan bu anket sonuçarından hareketle şunu söyleyebiliriz ki, Dağ 2 filmi, serinin ilk filmi ile beraber Türkiye’de önemli sinema yapımları arasında görülmektedir. Sosyal Değişim ve Toplum arasındaki ilişkinin Dağ 2 filmi ile aktarıldığını anket sorularının cevaplarında görmekteyiz. 1. Ve 2. Sorunun Filme dair kişisel bilgiler olduğunu, bu çalışmaya yön veren sorunun ise 3. Soru olduğunu belirtmek isterim. Türkiye’de yüksek bir izlenme sayısına ulaşan  ve birçok insan tarafından beğeniyle takdir gören Filmin, ilk iki sorunun sonuçlarının doğruluğunu kanıtladığı aşikardır.

3. sorudan çıkan olumlu sonuç ile beraber, filmde senarist ve yönetmen Alper Çağlar tarafından aktarılmak istenen mesajların günümüze yansıması ve etkisi Dağ 2 Filminin Sosyal Değişim açısından önemli bir örnek teşkil ettiği söylenebilir. Bu değişim algısı ile Türkiye Toplumu, düşünce ve fikir yöneliminde farklı duygu ve görüşlere yönelmiştir. Kutsal atfedilen değerlerin önemi artmış ve bununla beraber toplum bir nevi Sosyal Değişim’e uğramıştır.

YAZAR: MEHMET SELİM GÖK